Chorzy na celiakię i spowiedź. Osoby takie mogą przyjmować komunię?

Kościelny ekspert wyjaśnił, że hostie te nie są całkowicie pozbawione glutenu, jednak zawierają jego śladowe ilości, uznawane za bezpieczne dla osób z tą chorobą. Duchowny przypomniał również, że zgodnie z decyzją Konferencji Episkopatu Polski wierni cierpiący na celiakię nie muszą już przyjmować komunii wyłącznie pod postacią wina.

Tysiące chorych

Szacuje się, że celiakia dotyka ok. 1 proc. społeczeństwa, co w Polsce oznacza nawet 400 tys. osób. Problem w tym, że aż 90 proc. chorych nie wie o swojej chorobie – objawy często mylone są z niestrawnością lub innymi dolegliwościami żołądkowymi.

Celiakia to trwała nietolerancja glutenu – białka występującego w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. Choroba prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego i zaburzeń wchłaniania składników odżywczych.

U dorosłych przebieg choroby bywa mniej typowy, a objawy często dotyczą innych układów niż pokarmowy. Wśród nich mogą występować:

• przewlekłe zmęczenie, senność, obniżona koncentracja,
• anemia (niedobór żelaza, kwasu foliowego lub witaminy B12),
• utrata masy ciała mimo prawidłowego apetytu,
• bóle brzucha, wzdęcia, nieregularne wypróżnienia,
• osteopenia lub osteoporoza (niedobór wapnia i witaminy D),
• afty w jamie ustnej,
• wysypka opryszczkowata (tzw. dermatitis herpetiformis),
• zaburzenia płodności, poronienia, nieregularne miesiączki,
• depresja, drażliwość, bóle głowy, neuropatie obwodowe,
• obrzęki nóg wynikające z niedoboru białka (hipoalbuminemii).

Decyzja Episkopatu i przepisy liturgiczne

Ks. Kielarski przypomniał, że zasady dotyczące udzielania komunii świętej osobom chorym na celiakię reguluje decyzja Konferencji Episkopatu Polski z 11 marca 2009 r. Wcześniej osoby z nietolerancją glutenu mogły przyjmować komunię wyłącznie pod postacią wina. Po decyzji biskupów mogą ją przyjmować również w formie hostii niskoglutenowych, wypiekanych zgodnie z wytycznymi Kongregacji Nauki Wiary.

Hostie niskoglutenowe, ale nie bezglutenowe

Liturgista podkreślił, że hostie przeznaczone dla osób z celiakią nie są całkowicie bezglutenowe, lecz niskoglutenowe, co oznacza, że zawierają mniej niż 20 mg glutenu na kilogram ciasta. Taka ilość jest uznawana za bezpieczną dla osób chorych na celiakię.

– Stanowisko Kongregacji Nauki Wiary jasno wskazuje, że komunikanty całkowicie pozbawione glutenu nie mogą być uznane za ważny materiał eucharystyczny – zaznaczył ks. Kielarski.

Dodał, że parafie powinny zaopatrywać się w hostie niskoglutenowe w piekarniach zatwierdzonych przez miejscowego biskupa, a certyfikowanych piekarni tego typu jest w Polsce coraz więcej.

Jak osoby z celiakią mogą przyjmować komunię?

Duchowny wyjaśnił, że osoba cierpiąca na celiakię powinna poinformować swojego proboszcza o chorobie i poprosić o możliwość przyjmowania komunii świętej w formie hostii niskoglutenowych.

– W takiej sytuacji proboszcz może przygotować małe cyborium (czyli naczynie liturgiczne do przechowywania komunikantów) z wcześniej konsekrowanymi hostiami niskoglutenowymi, które będą przechowywane w tabernakulum i dostępne dla tej osoby. Wystarczy, żeby wierny przed mszą poinformował kapłana o chęci przyjęcia komunii – wyjaśnił ks. Kielarski.

Komunia poza swoją parafią

Jeśli osoba z celiakią chce przystąpić do komunii św. w innym kościele, np. podczas wyjazdu, może zabrać ze sobą własne hostie niskoglutenowe oraz małe cyborium do ich przechowywania.

– W takiej sytuacji należy przed mszą poinformować księdza, że ze względów zdrowotnych potrzebujemy hostii niskoglutenowej. Duchowny nie powinien mieć żadnych trudności z jej konsekracją – zapewnił ks. Kielarski.

Podkreślił również, że z przyczyn zdrowotnych niskoglutenowe hostie muszą być przechowywane oddzielnie, aby nie miały kontaktu z komunikantami pełnoglutenowymi.

– Gdyby obie formy znalazły się w jednym naczyniu, mogłoby dojść do kontaktu i przeniesienia cząstki glutenu, co mogłoby zaszkodzić zdrowiu osoby chorej – zaznaczył duchowny.

Z tego samego powodu kapłan, który podczas mszy dotyka hostii zawierających gluten, powinien umyć ręce przed udzieleniem komunii osobie chorej na celiakię.